WOII-bunkers en oorlogsmusea

Op veel plekken langs de Opaalkust zijn sporen te zien van de beruchte Atlantische Muur, de Duitse verdedigingslinie uit de Tweede Wereldoorlog. Van bunkers tussen de duinen en in kustplaatsen tot de spectaculaire ondergrondse raketbasis, La Coupole.

1. La Coupole, ondergrondse raketbasis bij Saint-Omer

Deze Duitse raketbasis ten zuiden van Saint-Omer is een van de indrukwekkendste overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog in Frankrijk. De gigantische ondergrondse bunker werd in 1943 gebouwd voor de opslag en lancering van V2-raketten die heel Londen moesten vernietigen. De dikke koepelconstructie van de bunker (5,5 meter dik) moest de raketbasis beschermen tegen geallieerde bombardementen, maar in juni 1944 moesten de Duitse troepen La Coupole toch verlaten. Tegenwoordig huisvest de bunker een mooi museum met drie hoofdthema’s: V1- en V2- raketten, de Duitse bezetting in Noord-Frankrijk en de verovering van de ruimte. Ook is er een 3D-planetarium met films over het heelal en de planeten. Tot juni 2025 is er in dit museum een tentoonstelling over D-Day, ‘operatie Fortitude’ en de bevrijding van Pas-de-Calais in de zomer van 1944.

Meer info: www.lacoupole-france.com

2. Blockhaus d’Éperlecques

In 1939 bouwde het Duitse leger deze grote bunker (blockhaus) in het bos van Éperlecques, ten noordwesten van Saint-Omer. Het grote bouwwerk van gewapend beton (130.000 ton!) bood onderdak aan een kolossale lanceerbasis voor V1- en V2-raketten. Ook deze basis werd echter vernietigd voordat de V2 afgevuurd kon worden. Diverse bommen (Tallboy, Disney) die de RAF op Éperlecques gooiden, zijn nog te zien in de bunker die in authentieke ruwe staat verkeerd.

Meer info: www.leblockhaus.com

3. Musée de Mémoire 39-45 in Calais

Midden in de stad Calais, in het park Saint-Pierre, kun je dit oorlogsmuseum bezoeken in een bunker dat de Duitse troepen gebruikten als commandopost. De collectie toont veel foto’s en voorwerpen uit het dagelijks leven tijdens de oorlog. Zo’n twintig expositiezalen vertellen de geschiedenis van Calais en verhalen over de opvallende evenementen in de periode van 1939 tot 1945. Geopend van mei t/m september.
Meer info: www.musee-memoire-calais.com

4. Batterie Todt en Musée du Mur de l’Atlantique

Vanuit deze bunker bij de Cap Gris-Nez werden bommen van 800 kilo afgeschoten op Engeland, hemelsbreed maar 30 kilometer verderop. Museum met interessante voertuigen en een Krupp K5-spoorwegkanon. Meer info: www.batterietodt.com

5. Musée 39-45 in Ambleteuse

Ook het vissersplaatsje Ambleteuse, tussen Calais en Wimereux, heeft een WOII-museum. De collectie bevat 120 soldatenuitrustingen en meer dan duizend voorwerpen. Een archieffilm in de bioscoopzaal in jaren-40-stijl laat de landing in Normandië en de bevrijding van Parijs zien. Meer info: www.musee3945.com

6. Fort van Mimoyecques

Vanuit deze geheime V3-basis werden dagelijks honderden projectielen afgeschoten op Londen, totdat Tallboy-bommen hieraan een einde maakten op D-Day. Opvallend weetje: ’s winters is het fort gesloten en dan overwinteren er meer dan 350 vleermuizen. Meer informatie: www.mimoyecques.fr

Operatie Fortitude: alle ogen op Pas-de-Calais

Pas-de-Calais speelde een belangrijke rol voor de geallieerde invasie, want dankzij operatie Fortitude South fungeerde de Opaalkust met succes als afleidingsmanoeuvre voor Normandië. In de nacht van 5 en 6 juni 1944 wierpen geallieerde vliegtuigen honderden bommen op Pas-de-Calais. Vroeger in de avond waren diverse kleine schepen vertrokken uit Zuid-Engeland. Zij stuurden valse radioberichten over een voorgenomen landing in dezelfde zone. Dit was het hoogtepunt van operatie die al maandenlang was ingeleid door misleidende informatie en het werk van dubbelspionnen. De schijnbewegingen behaalden hun doel: de Duitse generaals waren ervan overtuigd dat de geallieerde invasie zou plaatsvinden in Pas-de-Calais. Zij stuurden daarom geen versterking naar Normandië en mede door dit verrassingseffect werd D-Day een succes.

Bevrijding in september 1944

Ook na de landing in Normandië geloofden de Duitsers nog lange tijd dat de echte invasie zou plaatsvinden in de buurt van Calais. Zij behielden het zwaartepunt van hun troepen op dit sterkst beveiligde stukje van de Atlantische Muur, waar het Duitse leger naast diverse megabunkers ook twee raketlanceerbases gebouwd had om Londen te bombarderen. Pas tussen 1 en 5 september 1944 konden Canadese en Poolse troepen het grootste deel van Pas-de-Calais bevrijden. De omsingelde Batterie Todt bij Cap Gris-Nez en Boulogne-sur-Mer kwamen op 19 september 1944 ook in geallieerde handen.

Meer informatie over de herdenkingstoerisme in Pas-de-Calais: www.herdenking-pasdecalais.com